ESP nedir ? Nasıl çalışır ?

[GöKHaN2]

ESP’nin çalışma prensibi aslında çok basit. 4 teker de birbirinden bağımsız gaz verebilme ve fren yapabilme yeteneğine sahip.Tabii ki biz bunu 4 tane gaz ve 4 tane fren pedalıyla yapmıyoruz. Ani manevralarda aracın fiziksel dengesinin bozulması sonucunda tekerlerden biri ya da birkaçı kayma eğiliminde bulunup araba savrulmaya başladığı anda, ESP sistemi devreye giriyor ve arabanın kaydığı yöne, doğrultuya bağlı olarak ilgili tekerleğe gaz veya fren uyguluyor. Peki bu sistem aracın kaydığını nasıl algılıyor? Birazdan aşağıdaki şekilde de göreceğiniz gibi, ESP sistemine bağlı çeşitli sistemler, algılayıcılar var. Bunlardan benim size olayı açıklamakta kullanacaklarım, “Tekerlek Hızı Algılayıcısı”, “Yanal Hız Algılayıcısı”, “Direksiyon Açısı Algılayıcısı” ve “Fren Basıncı Algılayıcısı”. Şimdi arabamızın arkasının kaymaya başladığını farzedelim, bakalım ESP bunu nasıl anlayacak.

Öncelikle arabanın arkası savrulunca Yanal Hız Algılayıcısı arabanın yanal yönde bir dengesizlik gösterdiğini, yani savrulduğunu çok basit bir şekilde algılayacaktır. Ayrıca Tekerlek Hızı Algılayıcıları arka tekerleklerin kaymaya başladıkları zaman dönüş hızlarının ön tekerleklere göre daha az olduğunu görecek, benzer bir şekilde Fren Basıncı Algılayıcısı da arka tekerleklere, öne nazaran daha az fren basıncı uygulandığını farkederek, aynı şekilde arka tutuşun kaybolduğunu anlayabilecektir. Son olarak Direksiyon Açısı Algılayıcısı’nın da nasıl çalıştığını anlatmamız gerekirse, arabanın kafadan kaydığını düşünmek yeterli olacaktır. Hızlı bir virajda, siz direksiyonu çeviriyorsunuz, ama aşırı hızlı gittiğiniz için, arabanın ön tarafı dönmüyor. (Bu olay önden çekişli arabalarda, viraj içinde gaza basıldığında, rahatlıkla anlaşılabilir).

İşte bu durumda, siz direksiyonu çevirdiğinize rağmen Yanal Hız Algılayıcısı bir dönme hareketi hissedemeyeceği için, arabanın kafadan kaydığını, yani ön tekerleklerin tutuşunu kaybettiğini ESP sistemi algılar. Bütün bu bilgilerden sonra ESP sisteminin şekildeki örnekte nasıl işlediğini açıklayabiliriz. Video 1 de.

1)ABS Kontrol Ünitesi
2)Tekerlek Hızı Algılayıcısı
3)Direksiyon Açısı Algılayıcısı
4)Yanal Hız Algılayıcısı
5)Motor Kontrol Ünitesi
6)Otomatik Gaz Subapı/Enjeksiyon Pompası

Holden ESP Test

Bosch ESP 5

 

[Bye_Bye]

Ynt: ESP nedir ? Nasıl çalışır ?

teşekkürler güzel bir konu olmuş
Bir kaç ek bilgi de benden


ESP kısaltmasını son zamanlarda daha sık duymaya ve görmeye başladığınıza eminim. Neyin nesi olduğunu bilenleriniz elbette vardır. Bir de hiç yahut ucundan bilenleriniz… İşte biz sizlere de anlatalım istedik bu harika sistemi…Öyle zamanlar olur ki, siz kendiliğinizden istemeseniz bile, aracınız sizi dinlemez. Hele de virajlı bir yola süratli girmişseniz, hele de yerde kar varsa, yahut önünüze aniden kavlar, tavuklar fırlamış, siz de direksiyonu aniden kırmışsanız… Böyle durumlarda otomobilinizde meydana gelen, bazen tehlike boyutlarına ulaşabilecek bu halin adına genel olarak “oversteering” denir. Önüne geçebilmeniz, yahut bu durumdan zararsız bir şekilde sıyrılmanız ise şansın yanında kuvvetli bir otomobil hakimiyeti gerektirir. Ancaak, varsayalım şansınız yaver gitmedi, yahut siz, bu durumun önüne geçecek kadar kendinizi profesyonel hissetmediniz. Ya da oldu ki, aracınız sizden aldığı emirleri yerine getirecek kadar marifetli değil. Ne yaparsınız?

İşte, başta Mercedes olmak üzere birçok üretici firma, bu gibi durumları şansa ve ustalığa bırakmamak amacıyla, ESP denilen bir sisteme başvurmayı tercih etti. Açılımını söylersek Electronic Stability Program… Türkçesini deyiverecek olursak da Elektronik Stabilite Programı. Türkçesi de pek açıklayıcı olmamış gibi görünüyorsa, o halde biz açıklamamıza devam edelim…

ABS kadar gerekli

Bu sistem, sensör yani algılayıcılarla çalışan akıllı bir şey. Hem direksiyonun hareketlerini, hem de gaz pedalının konumunu inceleyen bir dolu algılayıcı ile birlikte görev yapıyor. Daha doğrusu onlardan aldığı bilgileri değerlendirip, ona göre hareketlerini ayarlıyor. Görevi ise gerekli durumlarda devreye girip, az önce sözünü ettiğim durumlarda aracın istenmeyen bir pozisyona düşmesini önlemek. Yani ani girilen bir virajda, ani yapılan direksiyon hareketlerinde (bir engel veya bir cisimden aniden kaçmak isterken) aracın kayarak kontrolden çıkmasını, dolayısıyla da kaza yapmasını veya yoldan çıkmasını engellemekle görevli.

Şayet aracın direksiyonunu ani hareketlerle çevirmişseniz, aracın o anki devri, bu virajı dönmenize uygun değilse, ESP “Ben buradayım” diyerek duruma müdahale ediyor. Ne yapıyor? Motor işletim sistemine müdahale ederek tekerleklere ayrı güçler verilmesini sağlıyor. Fren sistemine hükmederek, her tekerleğe ayrı ayrı basınç gönderilmesini, ayrı şiddetlerde fren yapılmasını sağlıyor. Böylece araç, hızlı girilen bir virajda savrulmayıp, çizgide kalıyor. Ani engelden kaçma hareketlerinde yine kolayca çizgisine kavuşuyor.

Birçok lüks markada artık standart haline gelen bu sistem, artık küçük sınıfta ve dengesi kolayca bozuluverecekmiş gibi görünen araçlara da takılıyor tabii. Bazen isteğe bağlı olarak, ek bir bedelle takılan sistem, neredeyse “ABS kadar gerekli” denebilir. Aklınızda bulunsun…

Otomobil yolculuklarımızın daha güvenli, keyifli ve pratik olması için 110 yıldır çalışan Bosch Otomotiv’in geliştirdiği sistemler arasında Elektronik Stabilite Programı da var. Yakın geçmişte Alman otomotiv devinin geliştirdiği ESP Premium ise otomobil üreticilerini hedefleri kolaylaştırıyor.

Son yılların en çok duyduğunuz otomobil terimlerinden birisi olan ESP, bugün 10 yaşında… Bosch Otomotiv tarafından 10 yıl önce geliştirilen ESP, bir basamak daha gelişmişi ESP Plus ve Alman otomotiv devinin en son yeniliği ESP Premium. Başlangıçta otomobillerde ve hafif ticari araçlarda kullanılmaya başlıyan ESP Premium’u diğer ESP’lerden ayıran en önemli yenilik, otomobilde frenleme anında daha sessiz çalışan ve daha az titreşime sebep olan yeni fren hidrolik pompası. Bu yenilik sayesinde sürücünün yola olan dikkati dağılmazken daha güvenli sürüş sağlanıyor. Mekanikle elektroniğin büyük bir uyum içinde çalıştığı otomobilde, üreticilerin en büyük amaçlarından bir tanesi de trafik kazalarını önlemektir. Üreticiler trafik kazalarını nasıl önler? Sürücüyü kontrol altına alamayan üreticiler, otomobili denetleyerek hareket alanlarını sınırlandırmaya başladı. İşte elektronikle mekanik bu noktada devreye girdi ve fren sistemi üzerinde yapılan çalışmalar ABS fren sistemi geliştirildi. Bosch Otomotiv kısa zamanda büyük başarı yakalayan ABS sistemiyle otomobil sürüşünü daha mükemmel için ESP sistemini geliştirdi. ESP (Elektornik Stabilite Programı) başta ABS olmak üzere çekiş kontrol sistemleri ve benzeri sistemle beraber çalışır? Peki ESP nedir? Nasıl çalışır? ESP, hareket halindeki otomobilin savrulmaması ve kaymaması için sensörler yardımıyla dört tekerliğin dönüşünü sürekli olarak kontrol eder, tekerleklerden birisinin devrinin artması durumunda devreye girerek o tekerleği frenleyip yavaşlatır. Bu sayede otomobil yola daha iyi tutunur. Geliştirilmiş ESP Premium ise aynı amaç için, aynı yöntemle çalışan daha hassas bir sistem. ESP Premium’un en önemli farkı, sistemde kullanılan fren hidrolik pompasının tasarımı ve pompanın iç bölümünde kullanılan altı adet piston. Tıpkı plastik bir şişeye daha fazla delik açıldığında içindeki akışkanın daha seri akması gibi, yeni geliştirilen altı adet piston sayesinde düşük frenlemeyle yüksek frenleme arasında geniş aralıklarda yapılan pompalama hızı sayesinde frenleme süresini önceki sistemlere göre %90 azaltarak, otomobilin sarsılması veya titreşimlerini en aza indirir. Bu sayede sürücünün ani hareketlerine karşı araç kontrol altındadır. Hızlıca devreye giren otomotik acil fren sistemi aracın çevikliğini ve kontrolünü olumlu olarak etkiler. Bosch Otomotiv tarafından yapılan testlerde ESP Premium sistemini kullanan bir araç, ESP’ye oranla buzlu yollarda %50 daha hızlı sürüş sağlar. Otomobillerin seri üretime geçişini hızlandıran ESP, ESP Plus ve ESP Premium sistemi ile ilgili Bosch Fren Kontrol Sistemleri İş Kolu Başkanı Herbert Hemmin’in de ESP Premium bir yandan güvenlik ve çeviklik sağlarken aynı zamanda konfor düzeyini de yükseltiyor. Sistem daha sessiz ve hemen hiç titreşimsiz çalışmasına rağmen çok daha hızlı fren basıncı oluşturuyor. diyor.

ESP’nin sistemi:

1 ESP-Hidrolik ünitesi ile ECU arasındaki bağlantı

2 Tekerlek devir sensörleri

3 Direksiyon açı sensörü

4 Devir ve ivmelenme dengeleyici sensor

5 ESP Sisteminin yöneten ECU

ESP ile çalışan sistemler:

Brake Assist Reducer (BAS): Sürücünün uyguladığı fren kuvvetinin şiddetini artırark ABS sisteminin çalışması için gerekli fren basıncına ulaşmasını sağlar.

Traction Control System (TCS): Tekerleğin boşa dönmesini, yani patinaj yapmasını engelleyen ve gerektiği zaman boşa dönen tekerleği kilitleyip hareketi diğer tekerleğe aktaran elektronik kontrolü sistemdir. TCS ile ASR aynı amaç için kullanılan iki ayrı sistemdir.

Anti-lock Brake System (ABS): Yüksek hızlarda frenleme esnasında tekerleğin kilitlenmesini önleyerek sürücüye direksiyon hakimiyeti sağlar. Bu sayede otomobil sürücünün kontrolü altındadır.

ESP Premium’un frenleme pompası: Bu sistem önceki ESP’lerden ayıran fark, altı adet pistona sahip fren hidrolik pompasında gizli.

Geçmişten günümüze ESP:

ESP: 1997 yılında Mercedes CL Serisi ile seri üretime geçen ESP, o dönemlerde başta Mercedes A Serisi olmak üzere çok sayıda aracın hayatını kurtardı. İlk ESP yerini ESP Plus’a bırakmıştı.

ESP Plus: ESP’nin daha gelişmişdir ve günümüzde birçok araçta standart kullanılıyor. Gelecekteyse yerini ESP Premium alacak.

ESP Premium: En yüksek teknolojiyle çalışan bu sistem. ağır ve yüksek hıza sahip üst sınıf otomobillerde test edilerek geliştirildi.

 

[erdem2]

Ynt: ESP nedir ? Nasıl çalışır ?

ancak bukadar anlatılabilirdi zaten teşekkürler.

astra j lerde esp sürekli aktif olup ihtiyaç halinde mi devreye giriyor? yoksa istediğimiz zaman aktif hale getirip istediğimiz zaman kapatabileceğimiz bir düğmesi varmı?

 

[ecelnico]

Ynt: ESP nedir ? Nasıl çalışır ?

ancak bukadar anlatılabilirdi zaten teşekkürler.

astra j lerde esp sürekli aktif olup ihtiyaç halinde mi devreye giriyor? yoksa istediğimiz zaman aktif hale getirip istediğimiz zaman kapatabileceğimiz bir düğmesi varmı?

araçlarımızda esp yi açıp kapatabiliyoruz bildiğim kadarı ile. Tc açık / kapalı yazıyor ekranda. Benim merak ettiğim konulardan birisi esp yi sürekli açık tutmak mı gerekir?? yoksa karlı yagıslı havalarda ve uzun yoldamı acmak gerekir?

 

[Bye_Bye]

Ynt: ESP nedir ? Nasıl çalışır ?

Hocam karda yokuş yukarı çıkarken esp ile çıkmak çok zor oluyor. Esp devreye giriyor ve araç devir kaybına uğruyor ve araç patinaj yapıyor
Yani buzlu yollarda rampalarda eps kapatılabilir ekranda tcs ışığı yanıyorsa esp deactive yani kapalı duruma gelmiştir
Yani sadece bu durumda kapatmayı tavsiye ederim, diğer durumlarda otomatik aktif kalması önemli

Bosh' un resmi sitesinden esp ile birkaç önemli bilgi


Neden ESP®'e ihtiyaç duyuyorum?
Ölümlü trafik kazalarının en az yüzde 40'ı savrulmadan kaynaklanmaktadır. Araştırmalar ESP®'nin savrulma kazalarını yüzde 80'e kadar azaltabildiğini gösteriyor

ESP® nasıl çalışır?
ESP® kontrol kaybını fark eden birçok sensörün kullanımı ile çalışmaktadır. Aracın durumu ile sürücünün gitmek istediği yön saniyede 25 defa ESP® tarafından kontrol edilir. Eğer bu iki durum birbirinden farklıysa araç kontrolden çıkmaya başlar ve ESP® müdahale eder. Aracın stabilitesini sağlamak için motor gücünü azaltır. Eğer bu müdahale yeterli olmazsa ek olarak her bir tekerleğe fren gücü uygular. Sonuçtaki aracın dönme hareketi savrulma hareketini engeller. Böylece fizik limitleri içinde aracın güvenle yolda kalması sağlanır.

ESP®, ABS ve TCS'den farklı mıdır?
ESP®, ABS ve TCS'i stabilite kontrolün ek faydaları ile birleştirir. Tekerleklerin kilitlenmesini engelleyerek, keskin frenlemelerde ABS aracın kontrolde kalmasını sağlar. TCS hızlanırken tekerleklerin patinajını önler ve optimal çekiş sağlar. ABS ve TCS dikey (sürüş yönünde) yönde çalışırken, ESP® savrulmaya neden olan yanal hareketler ile başa çıkmakta yardımcı olur.

ESP®'nin farklı isimleri var mı?
Evet. ESP® farklı isimler alır: Örneğin DSC (Dinamik Stabilite Kontrol), VSA (Araç Stabilite Desteği) veya VSC (Araç Stabilite Kontrol) kullanılır

Motoru çalıştırırken ESP®'i aktive etmem gerekir mi?
Hayır. ESP® motoru çalıştırdığınız andan itibaren her zaman aktiftir. Bazı üreticiler ESP® için açma kapama düğmesi koyuyor. Bu düğmeye basarak normalde TCS deaktive edilir. Bunu gösterge panelinde yanan uyarı lambası ile fark edebilirsiniz. TCS'nin deaktive edilmesi bazen yararlıdır. Çünkü kar gibi bazı durumlarda tekerleklerin patinaj yapmasını isteyebilirsiniz.

ESP®'li bir araç kullanırken sürüş davranışımı değiştirmek zorunda kalır mıyım?
Hayır. ESP® kritik durumlarda sürücüyü destekler. Sürüş stilinde herhangi bir değişiklik gerektirmez. Her zaman dikkatli kullanmalısınız.

 

[NewPa1n]

Ynt: ESP nedir ? Nasıl çalışır ?

araçlarımızda esp yi açıp kapatabiliyoruz bildiğim kadarı ile. Tc açık / kapalı yazıyor ekranda. Benim merak ettiğim konulardan birisi esp yi sürekli açık tutmak mı gerekir?? yoksa karlı yagıslı havalarda ve uzun yoldamı acmak gerekir?

ESP tuşuna kısa basıp çektiğinde TC (Traction control system) anti patinaj sistemini devre dışı bırakmış olursun. 5 sn boyunca basılı tutarsa ESP yi kapatmış olursun ve yol bilgisayarında ESP OFF şeklinde bir ibare çıkar.

ESP tuşuna kısa basmadan direk uzun (5s)n basarsan TCyi kapatmadan ESP yi kapatmış olursun. Açmak içinde kısa birşekilde basarsan hem ESP hemde TC açık duruma gelir, ayrıca arabayı yeniden çalıştırdığında otomatik olarak Açık durumuna geri gelir.

 

[ecelnico]

Ynt: ESP nedir ? Nasıl çalışır ?

faydalı bilgiler için teşekkürler. Basılı tutma olayını bilmiyordum.

 

[GöKHaN2]

Ynt: ESP nedir ? Nasıl çalışır ?

Teşekkürler NewPa1n.Gayet güzel ve açıklayıcı bilgi olmuş.

 

[NewPa1n]

Ynt: ESP nedir ? Nasıl çalışır ?

umarım yardımcı olabilmişimdir, buarada aklımda ESP vs TC ile ilgili bir video çekmek var sadece uygun bir yer bakıyorum,süpriz yapabilirim

 

[erdem2]

Ynt: ESP nedir ? Nasıl çalışır ?

umarım yardımcı olabilmişimdir, buarada aklımda ESP vs TC ile ilgili bir video çekmek var sadece uygun bir yer bakıyorum,süpriz yapabilirim

heycanla bekliyoruz