SABİHA GÖKÇEN (22 Mart 1913 - 22 Mart 2001 )
O, Atatürk’ün manevi kızıydı.
O, dünyanın ilk kadın savaş pilotuydu.
O, Çağdaş Türk kadınının simgesiydi.
O, Ata’nın bir emanetiydi.
O, Ulusumuzun kıvancıydı.
O, bir bahar sabahı ayrıldı aramızdan.
Görünmez oldu.
Ama içimizde, aramızda, isteyen herkesin görebileceği bir yerde!…
Türk Hava Kuvvetleri’nin ilk askeri kadın pilotu, Yüce Önder ATATÜRK’ün manevi kızı Sabiha Gökçen’dir. 22 Mart 1913’de Bursa’da doğan Sabiha GÖKÇEN, 1925 yılında ATATÜRK’ün Bursa’ya yaptığı bir gezi sırasında ATATÜRK tarafından manevi evlat olarak alınmıştır. ATATÜRK’le birlikte Ankara’ya gelen Sabiha GÖKÇEN Ankara’da Çankaya İlkokulu’nu bitirdikten sonra İstanbul’da Arnavutköy Kız Koleji ve Üsküdar Amerikan Kız Koleji’nde öğrenim görmüştür.
Sabiha GÖKÇEN’e “GÖKÇEN” soyadı da henüz havacılıkla ilgisinin olmadığı 1934 yılında ve soyadı kanununun çıktığı günlerde ATATÜRK tarafından verilmiştir.
Sabiha GÖKÇEN, GÖKÇEN soyadını aldıktan yaklaşık bir yıl sonra 4 Mayıs 1935 tarihinde havacılığa ilk adımı atmış ve TÜRKKUŞU’nda paraşüt ve planörcülük eğitimi görmüş, A ve B brövelerini almıştır. Müteakiben, 10 Temmuz 1935’de Rusya’daki Koktebel Yüksek Planörcülük Okulu’na bir grup Türkle birlikte (7 erkek ve 1 kız öğrenci) eğitime gönderilmiş ve burada 6 ay planörcülük eğitimi görmüştür.
Türkiye’ye döndükten sonra, Eskişehir Tayyare Mektebi’nde (Uçuş Okulu) görevli Bnb.Savmi UÇAN ve Muhittin Bey tarafından özel olarak uçuş eğitimine tabi tutulmuştur. Bayan GÖKÇEN 24 Şubat 1936 tarihinde ilk defa motorlu tayyarede uçuşa başlamıştır. Bu eğitimde gösterdiği başarılarından dolayı ATATÜRK’ün, Sabiha GÖKÇEN’e söylediği sözler aşağıda belirtilmiştir.
“Beni çok mutlu ettin… Şimdi artık senin için planladığım şeyi açıklayabilirim… Belki de dünyada ilk askeri kadın pilot olacaksın… Bir Türk kızının dünyadaki ilk askeri kadın pilot olması ne iftihar edici bir olaydır, tahmin edersin değil mi? Şimdi derhal harekete geçerek seni Eskişehir’deki Tayyare Mektebi’ne göndereceğim. Orada özel bir eğitim göreceksin ”
O dönemde, kızlar askeri okullara öğrenci olarak alınmıyorlardı. Bu özel muamele, Sabiha GÖKÇEN’in şahsında gelecek kuşaklar için bir deneme ve hazırlık mahiyetinteydi. Çünkü, çeşitli konuşmalarında belirttiği gibi, ATATÜRK; Türk kadınının her alanda başarılı olacağına inanıyor, onun, savaş sırasında erkeği ile nasıl birlikte cepheden cepheye koştuğunu tekrarlayarak, asker olabileceği düşüncesini de belli etmeye çalışıyordu. Bu düşüncesini ispat edebilmek için de eline güzel bir fırsat geçmişti.
Sabiha GÖKÇEN’e özel bir üniforma giydirilerek ESKİŞEHİR Tayyare Mektebi’nde (Uçuş Okulu) 1936-1937 döneminde onbir ay eğitime tabi tutulmuş ve brövesini aldıktan sonra da savaş pilotu yetiştirilmek üzere ESKİŞEHİR’deki 1'inci Tayyare Alayı’nda (Hava Alayı) altı ay görev yapmıştır. 1'inci Tayyare Alayı’nda (Hava Alayı) yaptığı görev sırasında çeşitli askeri manevralara ve 1937 yılındaki Dersim Harekatı’na savaş pilotu olarak katılan Sabiha GÖKÇEN’e, Genelkurmay Başkanlığı tarafından bir takdir, Türk Hava Kurumu tarafından da “Murassa (İftihar) Madalyası” verilmiştir.
Sabiha GÖKÇEN, ESKİŞEHİR 1'inci Tayyare Alayı’ndan sonra TÜRKKUŞU’nda 1938 yılında Başöğretmen olarak göreve başlamış ve uzun yıllar TÜRKKUŞU’nda görev yaptıktan sonra Mayıs 1954 tarihinde bu görevden ayrılmıştır.
Bu arada, VULTEE-V tipindeki bir uçakla, İSTANBUL-ATİNA-SELANİK-SOFYA-BELGRAT-BÜKREŞ-İSTANBUL güzergahında “BALKAN TURU” yapmıştır. 16 Mayıs 1938 tarihinde başlayan ve beş gün süren bu “BALKAN TURU”nu Sabiha GÖKÇEN tek başına gerçekleştirmiştir.
Türk Hava Kuvvetleri’nin ilk askeri kadın pilotu olan Sabiha GÖKÇEN, 22 Mart 2001 tarihinde vefat etmiştir.
TÜRK HAVA KUVVETLERİ’NDEKİ UÇUŞLARI
a. 24 Şubat 1936 tarihinde ESKİŞEHİR Tayyare Mektebi’nde (Uçuş Okulu) başlangıç eğitim uçaklarında uçuşa başlamıştır. Anılan uçaklar da, 11 saat 35 dakika çift kumand, 22 saat 15 dakika da yalnız uçuş yapmıştır.
b. Tekamül eğitimi uçaklarında, 5 saat 5 dakika çift kumand, 89 saat 30 dakika yalnız uçuş yapmıştır.
c. Muharip uçaklarda 5 saat 10 dakika çift kumanda, 26 saat 20 dakika yalnız uçuş yapmıştır.
SABİHA GÖKÇEN’İN VEFATI
O’nu 22 Mart 2001 sabahı saat 08.15’de kaybettik.
Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nde (GATA) yapılan tedavi artık cevap vermedi. 22 Mart akşamı başlayan yağmur dinmeksizin sadece gece boyunca değil, 23 Mart sabahı saat 11.00’e kadar aralıksız yağdı. Tören saatinin yaklaştığını biliyormuşcasına bıçak gibi kesildi yağmur, aniden. Belli ki son görevini yapmaya gelenleri ıslatmak istemiyordu. Gökler de yorulmuştu ağlamaktan. Ancak gelen cephenin arkası, kendisini, esen rüzgarlarla hissettirdi bu kez. Bazılarını üşüttü, bazılarını rahatlattı. Siz ne derseniz deyin, yağmurun arkasından gelen rüzgar gökyüzünün 88 yıldır yıkamadığı Gökçen’e alkış tutuyordu.
Cenazesi 23 Mart günü sade fakat anlamlı bir törenle kaldırıldı. İlk tören; “Kabem” dediği Türk Hava Kurumu’nda yapıldı. Sayısız denecek kadar hatırasının olduğu ve her şeyini bağışladığı bu kurum, tabii ki O’na sahip çıkacaktı.
Kimler yoktu ki cenazede!… Türk Hava Kurumu’nda ve Kocatepe’de soğuk bir şekilde eserek herkesi etkileyen rüzgar Cebeci Şehitliği’nde yerini sakin bir sessizliğe ve ılıman bir havaya bıraktı. Orada sadece şehitlerin üzerinde dalgalanan bayraklar el sallıyordu. Günün hareketli yaşantısı artık derin sessizliğe doğru gömülüyordu. Onun bekçileri artık orada yatan şehitlerdir. Ruhun şad olsun…
Bugün, Türk kadının adını dünyaya duyuran, tarihimizin önemli şahsiyetlerinden, dünyanın ilk kadın savaş pilotu, Sabiha Gökçen'in hem doğum, hem de ölüm yıldönümü...Saygıyla anıyorum, Mekanı cennet olsun...
