Hehe durun yahu, tatlı tartışma bitmedi ki.
Mantığın, fiziğin ve mühendisliğin dediğini söyleyecektim daha.
Samimi olarak, kimsenin tehlikeye girmesini istemediğimden sürdürüyorum mevzuyu.
Konu ağırlık dağılımı ve ağırlık transferiyle ilgili. Araçlarımızda ön aks toplam ağırlığın yaklaşık %70'ini taşıyor. Dolayısıyla "yere basma kuvveti"nin %70'i ön aksta. Bu durumda, atıyorum arka lastik yeniyse (sürtünme katsayısı 100x ise), ön lastiğin sürtünme katsayısı bunun yarısı bile olsa tutunma kuvvetleri benzer olur:
Arka lastikte 30k*100x = 3000kx
Ön lastikte 70k*50x = 3500kx
Hesabı yaparken "geri kalan her şeyi ihmal etme yöntemi"ni kullandım, matematiksel olarak tam doğru değil.
Mantık doğru ama.
Yolda çoğu durumda ön lastik daha da fazla avantaj kazanır. Herhangi bir yavaşlamada ağırlığın büyük kısmı ön aks üzerine kayar. Fren yapmaya gerek yok; ayağınızı gazdan çekmeniz bile yeter.
Gerçek kullanımda önden kayma durumunda genelde hızı dikkatlice düşürmek ön tekerleklerin yolu tekrar kavramasına yardım eder. Virajda önden kaymaya başlayan arabada ayağınızı gazdan çekmeniz bile genelde yeterli gelir. Ayrıca önden kayma "stabil"dir. Bunu teknik bağlamda kullanıyorum. Anlamı, bir "girdi" olan direksiyon açısını artırdığınızda bir "çıktı" olan yönelmenin direksiyonu çevirdiğiniz tarafa doğru daha fazla yöneleceği.
Eski lastikleri arkaya taktığınızda, zaten yere basma kuvveti dezavantajı olan arka aksı bir de düşük sürtünme kuvvetine mahkum ediyorsunuz. Dolayısıyla
limitlerde girdiğiniz bir virajda en ufak bir yavaşlama, hatta gazı biraz kapatmak bile arkayı bıraktırabilir. Kullandığımız önden çekişli araçlarda bunu toparlamak çok çok daha zor. Arka aksı bir şekilde yüklemeniz gerekiyor, bunun için gazı köklemek ve direksiyon açısını azaltmak; e durum zaten tehlikeli?
Ön taraf tutunamayacak kadar tehlikeli ve ani bir kayma durumunda da hiç merak etmeyin, önü zor toplayabildiğiniz durumda arkayı hiç toplayamazdınız.
Bu işin istisnası kasti olarak arkayı bırakmak suretiyle viraja girme durumları. "İskandinav kıvırtması"ndan bahsediyorum. Ama bizahmet bunu da kamuya açık yollarda yapmayalım.
Kafaya oturması için bir video. Beyaz araba olması gerektiği gibi yeni lastikleri arka aksa taktırmış. Mavi arabada yeni lastikler ön aksta, eskiler arka aksta.
http://www.youtube.com/watch?v=gSz7cm6MwH0