Otomatik şanzımanlı araçlarımızın, yoğun trafikteki kullanım konforunu herkes bilmektedir. Günümüzde otomatik şanzımanlı araçlara olan ilgi her geçen gün artmaktadır.
Buda trafikteki otomatik şanzımanlı araçların sayısının artması anlamına gelmektedir.
Peki, kullanmakta ve konforunu yaşamakta olduğumuz araçlarımızda, bizlere bu konforu ve sürüş kolaylığını sağlayan, otomatik şanzımanlarımıza gerekli özeni gösteriyormuyuz.
İşte burası, bilgi eksikliği sebepli biraz karışık.Kısaca otomatik şanzımanlarla ilgili bilgilendirme yapalım ve ardından, şikayetler, sebepleri ve çözüm yollarını açıklayalım.
Otomatik şanzımanların, hayatı ve performansı, tamamı ile otomatik şanzıman sıvılarına bağlıdır. Yeryüzündeki her sıvı için geçerli olduğu gibi, otomatik şanzıman yağlarınında bir ömrü vardır.
Otomatik şanzıman yağlarına kısaca, ATF denmektedir. ATF kısaltmasının açılımı, Automatic Transmission Fluid, yani otomatik şanzıman sıvısıdır.
Bu sıvı orijinal olarak yeşil ve kırmızı renklerde üretilir. Nedeni, rengi sarı olan motor yağlarından kolay ayrılabilmesinin sağlanmasıdır.
1950 li yıllardan bu yana kullanılan otomatik şanzımanlarda, araba teknolojisinde olduğu gibi birçok gelişmeler olmuştur. Bu sebeple farklı türde ve özelliklerde şanzıman yağları ortaya çıkmıştır.
Günümüzde, Otomatik şanzıman yağlarında General Motors (Dexron) ve Ford firmalarının koyduğu spefisifikasyonlar ve yayınladığı şartnameler bütün dünyada geçerlidir.
Özellikle GM ‘nin eski (Dexron II D), yeni (II E) ve (III) şartnameleri başlıca otomotiv firmaları tarafından kabul edilmiştir.
İlk orijinal Dexron otomatik şanzıman sıvısı 1968 yılında tanıtıldı. Takip eden yıllarda, otomotiv gereksinimleriylede bağlantılı olarak, Dexron II – Dexron IIE – Dexron III ve Dexron VI sıvıları üretildi.
Dexron-II, IID and IIE : Dexron II 1972 yılında piyasaya arz edildi, ardından 1975 yılında IID ve diğerleri satışa sunuldu. Dexron-III, GM tarafından 1993 yılında üretimine başlandı ve piyasaya arz edildi.Dexron VI ise, 2005 yılında üretimi duyuruldu ve ilk defa 2006 yılında kullanılmaya başlandı.
ATF Sıvılarının Özellikleri :
• İnce yapılıdır.
• Yüksek viskozite indekslidir.
• Düşük akma noktasına sahiptir.
• Aşınma önleyici katıklar içerir.
• Köpüğe mukavemeti yüksektir.
• Şartnamelerde belirtilmiş üstün “sıvı sürtünme karakteristiğine” sahiptir.
Günümüzde (OEM) tercihlerine göre kullanılan otomatik şanzıman sıvıları :
ATF+4 : Dodge, Jeep ve Chrysler
Mercon V : Ford, Mercury ve Lincoln
Mercon LV : Ford (DuratecHE), Mazda (Avrupa ve Asya’da)
Dexron VI : GM ve 2004 öncesi Toyota ve Ford
ATF DW-1 : Honda ve Acura (CVT)
SP-III : Hyundai, Mitsubishi ve Kia (CVT ve DCT dahil)
Matic S, Matic K, Matic D : Jatco şanzımanlar Nissan ve Subaru
ATF TIV(T4) : Toyota, Lexus ve Volvo. bazı Audi ve Volkswagen
Toyota ATF-WS : 2004 ve sonrası tüm Toyota ve Lexus
Honda DW ( ZF ) : Honda Automatic (CVT dahil)
Otomatik Şanzıman Şikayetleri / Nedenleri / Çözüm Yolları :
Günümüzde, otomatik şanzıman sıvının kullanıldığı vites kutularında mekanik parça sayısı azalmış ve kontroller çoğunlukla solenoid valfler ve checkbal’lar ile sağlanmaktadır. Otomatik şanzımanlarda birden fazla TCU (transmission kontrol unitesi) bulunur.
Yukarıda anlatılan tipteki şanzımanların yanı sıra, Değişken Oranlı Şanzımanlar (Continuously Variable Transmission) CVT olarak adlandırılan, şanzımanlarda bulunmaktadır.
Türkçe’ye “sürekli değişken iletim” yada sürekli değişken hareket iletimi” olarak çevrilmektedir. Bazı yabancı kaynaklarda bu şanzıman sistemine “Twist and Go” (Çevir ve Git) denilmektedir.
Elektronik olanı ise ECVT şeklinde kısaltılmıştır. CVT şanzımanın hem 5 ileri düz vitesli hem de 4 ileri otomatik vitesli şanzıman sistemlerine göre birçok avantajı bulunmaktadır. Gürültüsüz olması, az yakıt sarfiyatı ve sarsıntısız vites değişimi bunlardan bazılarıdır.
Birde otomatikleştirilmiş manuel şanzımanlar mevcuttur, bunlara örnek olarak :
Tek kavramalı sistemler için Citroen-MCP, Opel-Easytronic, Fiat-Dualogic, Toyota MMT gibi örnekler verebiliriz.
Çift kavramalı sistemler için VW-DSG, Renault-EDC örnekleri verilebilir.
Otomatikleştirilmiş manuel şanzımanlar (robotize şanzımanlar) bildiğimiz manuel şanzımanlardır aslında,tüm fark aracın debriyajını kendisi devreye sokup yeri geldikçe beynin vites değiştirmesidir.
Yani manuel şanzımanlarda siz nasıl vites değiştirmek için önce ayağınızı gazdan çekip debriyaja basıyorsunuz ardından vitesi değiştirip ayağınızı debriyajdan çekip gaza basıyorsunuz, bu sistemde aynısını yapıyor.
Otomatik şanzıman yağları :
Bu sistemlerde kullanılan şanzıman sıvıları orijinal olarak yeşil veya kırmızı renklerde üretilirler. Nedeni, rengi sarı olan motor yağlarından kolay ayrılabilmesinin sağlanmasıdır.
Otomatik şanzıman sıvıları, ince yapılı, yüksek viskozite endeksli ve düşük akma noktalarına sahiptir. Oldukça fazla dur-kalk, yoğun trafik vb. zorlu sürüş şartları otomatik şanzıman sıvısının 40 -50.000 km. sonrasında yıpranmasına ve viskozite artışına neden olur.
Problem :
Otomatik şanzıman yağının rengi, yaşlanma ve bozulma belirtisi olarak kahverengiye yakın bir renge dönüşür. Bu aşamadan sonra, oluşmaya başlayan tortular otomatik şanzımanın hareketli parçaları, selenoid valfler,checkbal’lar etrafında birikirler.
Bu birikmeler, valf takılmalarına, gecikmelere, geri kaçırmaya ve sesli çalışmaya neden olur. Bu aşamada sorun ile ilgilenilmemesi çok pahalı otomatik şanzıman arızalarına ve masraflı tamirlere neden olur.
Çözüm :
BG Otomatik Şanzıman Flush-Yağ Değişim ve Koruma Cihazları PF5 veya PXT ile, kullanılan BG Quick Clean for automatic transmission temizlik sıvısı güvenli ve etkili çözücü ve ayrıcılar içeren özel formulü ile tortuları otomatik şanzımanın hareketli parçaları üzerinden çözer ve eski şanzıman yağı ile birlikte dışarı atılmasını sağlar.
BG Otomatik şanzıman yağ değişim cihazı ve Quick clean ile temizlik sonrası, kullanılan BG ATC Plus termal ısı kırılmalarını önleyici ve şanzıman yağının performans ve kapasitesini iyileştirici spesyal konsantre bir otomatik şanzıman katığıdır.
Ürün emsalsiz bir şekilde yağın oksidasyon dayanımını arttırarak, yağın ve şanzımanın hizmet ömrünü uzatır.Bağımsız test organizasyonlarınca yapılan kapsamlı testlerde, BG ATC Plus'un otomatik şanzıman titremeleri ve geçiş problemlerinin önlenmesi ve düzeltilmesi için yardımcı olduğu doğrulanmıştır.
BG ATC Plus, otomatik şanzıman keçelerini yumuşak ve zinde tutarak yağ kaçaklarını önler. Tüm tipteki otomatik şanzımanların geçiş özelliklerini geliştirir.
BG Otomatik Şanzıman Servisi Yaraları :
-Uzun ömürlü bir şanzıman
-Titreme ve gecikmelerin önlenmesi
-Hızlı tepkime ve seri kalkış
-Kolay ve rahat vites geçişleri
-Yakıt ekonomisinde iyileşme
"
www.eralotoservis.com'dan alıntılanmıştır."