pistona aldığımız havanın kaçdan kaça düştüğünü gösterir. 10 birim olan havayı 1 birime sıkıştırdığımızı düşün.
ama sıkıştırma oranının belirlenme amacı 2 tanedir, birincisi yakıtın oktanı ile ilgilidir. oktan yükseldikçe sıkıştırma oranını yükseltmemiz gerekir. aksi halde verimsizlik yapar (lpg 120 oktandır ve benzine göre ayarlı bir motorda nasıl verimsiz olduğunu biliyorsunuzdur) mesela 95 oktan bir benzin düşük sıkıştırmalı bir motorda daha verimli yanmaktadır. bu benzini yüksek sıkıştırmalı motora koyarsanız lpg takmış gibi olucaktır, yanma verimsizleşecektir.
ikincisi ise şöyle. 1 birim havada 100 tane oksijen olsun (oksijen yanma için önemli), 10:1 sıkıştırmalı bir motorda yanacağı zamanda 10x100=1000 tane oksijen olucaktır ama 8:1 sıkıştırma oranlı bir motorda 8x100=800 tane. o yüzden yüksek sıkıştırma oranı yanmayı verimlileştirir (aynı ama uygun yakıtla tabi).
peki gtc neden düşük derseniz, gereken hava sıkıştırmasını fazlasıyla turbo yaptığı için. çünki turbonun performans vermesini sağlıyan aynı hacimde daha fazla oksijen olmasıdır.
ama sıkıştırma oranı arttıkça motor ömrü düşer ve risk artar. turbodada aynı şekildedir. turbodada motor ömrü düşer risk artar. bunu ortalamak için turboda sıkıştırma oranını diğerine göre düşük yapmışlar.
peki mevcut araçlarımızda bunu arttırarak verim artışı sağlayabilirmiyiz. tabiki ama bi ölçüye kadar. o ölçüyü geçerseniz kırılmalar artacaktır. sadece kapak taşlamak yetmez, piston ve sübapları gerekli dayanıklılığa göre uygun malzemeden seçilmişi kullanılmalı, sübap yayları değişmeli, sekmanlar değişmeli, contalar değişmeli. liste bu şekilde uzayabilir. hafif bir sıkıştırma oranı fazla masraf istemesede motor ömrünü azaltacaktır.
mesela doğan şahin normal benzine göre ayarlıdır. ve yapıldıkları zaman kullanılan benzin oktanı çok düşüktü (galiba 91 di ama emin değilim). şuan piyasadaki en düşük oktan 95 olduğuna göre, 77 beygir 90 model bir şahinin sıkıştırma oranını yükseltmek ortalama 85-90 beygire çıkartır arabayı.
umarım sade ve anlaşılır olmuştur...